In de rubriek Vergeten Verleden duikt Leo Schrama in de historie en maakt hij reconstructies van bijzondere verhalen uit het amateurvoetbal. In aflevering één hoe GWS en Teylingen gewoon verder voetbalden, terwijl even verderop een gigantische brand woedde.

Met stille trom zijn ze uit Sassenheim vertrokken, de voetballers van GWS. Eigenaar AKZO Nobel had in samenspraak met de provincie Zuid-Holland de aanpalende voetbalvelden hard nodig voor andere doeleinden, zodat G.W.S, ofwel Goede Wilskracht Sterkt zijn boeltje enkele jaren geleden diende te pakken. Ooit begonnen als bedrijfsvoetbalvereniging van Sikkens hield de club de strijd in de marge van het amateurvoetbal decennialang wilskrachtig vol. Nee, aan die naam was niets verkeerd. Vanaf het seizoen 2012-2013 is GWS opgegaan in Warmunda, waarmee dit stukje Sassenheimse voetbalhistorie alweer drie jaar tot het verleden behoort.

Maar nog altijd, als ik vanuit Voorhout de A44 nader, gaan mijn gedachten terug naar die ene wedstrijd. Het is ongetwijfeld het meest bizarre voetbalduel dat ik in ruim vijftig jaar heb bijgewoond. We schrijven donderdag 26 mei 1972. GWS en Teylingen strijden op een fraaie lenteavond om het kampioenschap van Sassenheim. Winst is voor Teylingen voldoende om zich die titel toe te eigenen.

Grapjas
Teylingen wint die memorabele avond met speels gemak (4-0), maar dat is slechts een kanttekening in de marge. Tijdens de rust, in een bomvolle GWS-kantine, roept er iemand: ,,De Sikkens staat in brand.”,,Grapjas”, hoor je de meeste aanwezigen denken die zich aan de bar verdringen voor een versnapering. ,,Is-ie zelf lekker vlug aan de beurt”, is één van de reacties.

Als de toeschouwers even later naar buiten druppelen krijgen ze ruim honderd meter verderop een spektakel voorgeschoteld dat zijn weerga niet kent. De Sikkens brandt echt en niet zo’n klein beetje ook. Een vuurzee met een rookontwikkeling die volgens de media die avond tot in Utrecht (!) wordt waargenomen. Die rookwolken verduisteren voor spelers en publiek ook het uitzicht richting eigen dorp. Met her en der ontploffingen van vaten vol chemische substanties als extraatje. Gelukkig werkt de wind volop mee, het uitzicht vanaf het veld blijft voor het publiek fenomenaal.

Terwijl zo’n 200 aanwezigen zich vergapen aan de toegesnelde brandweer- wagens en lieden, stromen andere hulpverleners van alle kanten toe. De scheidsrechter dirigeert beide ploegen na de thee gewoon weer naar het veld en hervat doodleuk de derby. Waar vandaag de dag alle mogelijke evacuatieplannen uit elke denkbare kast zouden worden getrokken, voetbalt Sassenheim gewoon verder. ,,Ach een brandje”, moet de leidsman hebben gedacht. ,,Je kan niet overal rekening mee houden. De wind staat gunstig en wij hebben er in ieder geval geen last van.”

Eerste rang
Het (voetbal)schouwspel duurt gewoon tot de negentig minuten zijn volgemaakt, terwijl de brand intussen alleen maar in omvang toeneemt. Het publiek blijft zich op een eersterangspositie vergapen aan de gebeurtenissen buiten de lijnen. Ook de spelers kijken met een schuin oog naar de (rook)ontwikkelingen. Teylingen-aanvaller Hans van den Berg, toen 20 jaar oud, is er één van.

,,Op een gegeven moment haalde ik de bal buiten de lijnen op om een uitbal te nemen. Op het moment dat ik over het hekje sprong zag ik een gigantische flits. Een heel stuk dak vloog eraf, gevolgd door een enorme vuur- en vlammenzee. Dat moment staat nu nog vers op mijn netvlies. Het duurde even voordat ik zover was om het spel te hervatten. De scheids had blijkbaar alleen maar oog voor de wedstrijd, want hij maande me om wat meer tempo te maken(!). Verder herinner ik me nog dat de bal bij een uittrap of vrije trap door de aanzuiging van de brand de meest vreemde capriolen maakte. Je moet het meegemaakt hebben om je het allemaal te kunnen voorstellen.”

Aan evacuatie van het publiek en spelers denkt niemand op dat moment. Zelfs het staken van het duel komt in geen enkel hoofd op. Hulpverleners en politie laten het voetbalveld volkomen links liggen. Het publiek zelf heeft voor de strijd binnen de lijnen nauwelijks nog aandacht. Zelden zijn er zulke ereplaatsen vergeven bij een brand. Gelukkig vallen er, naar later blijkt, dit keer geen dodelijke slachtoffers bij de brand. Ook blijken er wonder boven wonder geen gewonden te zijn. Iets dat vier jaar eerder bij een dergelijke calamiteit helaas wel gebeurde. Ruim tweehonderd brandweerlieden hebben uren nodig om de brand onder controle te krijgen. Het magazijn met industrielakken en voorraden gaat volledig verloren met een totale schade van vier miljoen gulden.

Ceremonie
Na het laatste fluitsignaal volgt er nog een huldigingsceremonie in de middencirkel. Teylingen-aanvoerder Jan Boekel krijgt de bijbehorende FotoTurk Wisselbeker uitgereikt uit handen van de jeugdige Robbie Turk, zoon van de sponsor van het kleinood. Het winnende team heeft zich ter plekke verzameld en het hele gezelschap kijkt gebiologeerd toe hoe Teylingen- aanvoerder Jan Boekel de cup in ontvangst neemt.

Alleen Teylingen-spits Hennie Zoet is er bij gaan zitten om het schouwspel even verderop nieuwsgierig gade te slaan. Fotograaf Cees Turk maakte die avond foto’s van de brand die stuk voor stuk de landelijke pers haalden. Op het moment suprême heeft Turk, tussen alle bedrijven door, als een vakkundig fotograaf het bizarre tafereel voor de eeuwigheid vastgelegd. Na afloop kon hij zeggen dat hij al aanwezig was voordat de brand uitbrak. Hans van den Berg: ,,Bij Cees sierden de meest spectaculaire foto’s nog maanden na de brand zijn winkeletalage. Het was een publiekstrekker van jewelste.”

Wie de uitdrukking ‘voetbal is maar een spelletje’gebruikt heeft die avond beslist niet binnen of net buiten de lijnen gestaan op het GWS-terrein.

Tekst: Leo Schrama