Het was het gesprek van de dag: de mogelijke gezondheidsrisico’s van de rubberkorrels in kunstgras. Vorige week zocht VIDB al uit dat ruim veertig procent van de velden in de Bollenstreek met het gewraakte rubbergranulaat zijn ingestrooid. Fors hoger dan het landelijk gemiddelde van 25%, maar het aantal maatregelen dat door clubs genomen wordt ligt lager dan in de rest van Nederland. Is die passieve houding terecht?

We vroegen het aan emeritus professor toxicologie Gerard Mulder van de Universiteit Leiden. Hij noemt alle uitlatingen over het onmiddellijk in de ban doen van de kunstgrasvelden ‘erg extreem’. Een mening die in de documentaire van Zembla nog geuit werd door zijn collega van de universiteit Utrecht, professor Martin van den Berg.

,,Martin gaat uit van het voorzorgprincipe. Maar je kunt ook kijken naar het risico-aspect”, legt Mulder uit. ,,Uiteindelijk gaat het om blootstelling. Kijk, die schadelijke stoffen in autobanden zitten ook in de  rubberkorrels. Dat is duidelijk. Maar hoe krijgen wij die stoffen binnen? Dat gaat niet door de huid, dus je kunt rustig een sliding maken. Maar door slijtage en de zon kunnen de korrels wel veranderen in stof. En dan kun je het dus inademen en komt het in je longen.”

Argwaan
Over het inmiddels veelvuldig besproken onderzoek van het Nijmeegse onderzoeksbureau Industox, zegt Mulder: ,,In principe mag je aannemen dat Industox op de juiste wijze onderzoek heeft gedaan, al vind ik de blootstellingstijd wel erg kort.” De professor pareert de kritiek, onder meer van de Maastrichtse professor statistiek en methodologie Martijn Berger, dat de groep die meedeed aan het onderzoek niet divers genoeg was.

,,Dat maakt op zich niet uit. Het gaat, wederom, om de blootstelling. Of je dan man of vrouw bent of jong of oud, maakt in principe niet uit.” Wel geeft de professor een uniek inkijkje in de reputatie die het bedrijf Industox bij ingewijden kennelijk heeft. ,,Het stond altijd wel bekend als een bedrijf waar de industrie best terecht kon als die iets nodig had. Dus dat is wel iets om met enige argwaan tegenover te staan.”

,,Ik denk dat de industrie het meeste betaald heeft. Die wilden het spul op de markt hebben.”

Wie het rapport uit 2006 erbij neemt ziet bij de geldschieters, naast de KNVB en NOC*NSF vooral namen uit de industrie staan. VACO, DSM, RecyBem om er maar drie te noemen. Mulder: ,,Ik denk dat de industrie het meeste betaald heeft. Die wilden het spul op de markt hebben.”

Ook blijft het opvallend dat aan het rubbergranulaat waar zoveel kinderen en volwassenen op spelen geen normen zijn gesteld door de EU, zoals dat voor zoveel andere producten, zoals speelgoed, wel het geval is. ,,Tja, dat is er dan toch doorheen geslopen”, zegt Mulder. ,,Ik denk dat men allang blij was dat ze dat spul konden recyclen.”

In de documentaire van Zembla komt ook de Amerikaanse voetbaltrainster Amy Griffin aan het woord. Zij houdt een lijst bij met kinderen die kanker hebben gekregen. Inmiddels telt die lijst 230 namen, waarvan 183 voetballers. Van die 183 zijn liefst 114 keeper. Dat kan toch geen toeval zijn? ,,Als dat waar is, is het zeer onwaarschijnlijk dat zoiets op toeval berust. Mijn eerste vraag is echter wel: hoe waar is die lijst; is het echt volledig gegarandeerd dat die lijst klopt? Maar als dat zo is, moet het wel direct uitgezocht worden.”

Paniekvoetbal
Het RIVM gaat dus nu alsnog onderzoek doen naar de mogelijke risico’s. De Amsterdamse voetbalclub AFC laat het allemaal niet zo ver komen en laat zelf een onafhankelijk onderzoek uitvoeren. ,,Dwaas”, vindt professor Mulder dat. ,,Laat dat nou gewoon over aan het RIVM. Die hebben meer onderzoekers en betere middelen en je weet zeker dat je een onafhankelijk resultaat krijgt.”

Tot de uitslag van het onderzoek van het RIVM er is, hoeft men zich volgens Mulder niet overmatig zorgen te maken: ,,Er is geen reden voor paniek. Voetbal rustig door en neem pas vergaande maatregelen als de uitslag van het RIVM binnen is.”

Emeritus professor dr. Gerard Mulder was verbonden aan de universiteit Leiden. Hij was van 1996 tot en met 2014 lid van de Gezondheidsraad en werd  in 2015 benoemd tot erelid. Hij was  tevens lid van de Raad van Toezicht bij het RIVM in Bilthoven en heeft talloze wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan.