VIDB is een platform dat zich richt op de Bollenstreek, maar af en toe ook regio-overstijgende artikelen maakt. Onderstaand verhaal valt in deze categorie. De uitsluiting van Kozakken Boys in de KNVB-Beker bracht veel teweeg en raakte vele voetballiefhebbers. Iedereen had er wel een mening over, maar in de media was de berichtgeving vaak onvolledig en soms zelfs onjuist. Vandaar deze poging om de zaak helder over het voetlicht te brengen.

Vrijdag 4 december plaatste Kozakken Boys zich definitief voor de achtste finales van de KNVB-beker. Daarvoor moest het op het veld HBS verslaan en in de rechtszaal de nationale voetbalbond. De KNVB had de Kozakken Boys als verliezer aangemerkt, omdat invaller Madjer Lukoki niet op het wedstrijdformulier stond. De club stapte naar de kortgedingrechter, die de KNVB terugfloot. Wat je echter nergens leest: waarom dan? Wat is er precies gebeurd? Een reconstructie.

Woensdag 28 oktober wint Kozakken Boys het uitduel in de KNVB-beker met 2-1 van HBS. Alle goals vallen voor rust, maar achteraf wordt duidelijk dat zich voor rust nog een belangrijk feit heeft voorgedaan. Madjer Lukoki is in de 12e minuut ingevallen. Hij stond echter niet op het wedstrijdformulier dat voor de wedstrijd ingevuld moet worden. Hoewel de scheidsrechter dit meldt aan de bond, wordt er, in eerste instantie, niets mee gedaan. Pas na klachten van HBS gaat de bal rollen. De aanklager betaald voetbal gaat ermee aan de slag. Hij legt de zaak voor aan de reglementencommissie van de KNVB. Uiteindelijk laat het bestuur betaald voetbal per brief van 18 november weten aan Kozakken Boys dat Lukoki niet speelgerechtigd was en de club de wedstrijd reglementair verliest.

Feiten

De rechter, weten we nu, was van mening dat Lukoki wél mocht spelen. Waarom? Even wat feiten op een rij. Ten eerste: Lukoki stond niet op het formulier maar viel wel in. De wedstrijdsecretaris van Kozakken Boys – in de uitspraak van de rechter aangeduid als [F] – laat weten dat dat een administratief foutje was.

[F] was gewend bij het invullen van het wedstrijdformulier voor reguliere competitiewedstrijden om de namen van de betreffende spelers via de computer ‘aan te vinken’. In het kader van de KNVB Beker-competitie moest de heer [F] de namen van de veld- en wisselspelers zelf op het wedstrijdformulier invullen en daarbij heeft hij nagelaten de naam van wisselspeler Lukoki in te tikken. Lukoki maakte namelijk wel degelijk deel uit van de wedstrijdselectie. Hij heeft als wisselspeler deelgenomen aan de warming up en nam voor aanvang van de wedstrijd plaats in de dug-out.

Want zo zijn mensen. Honderd keer doen ze iets op manier x en als het één keer op manier y moet, gaat het mis. Vergissen is menselijk en gelukkig komt [F] nog tijdens de eerste helft achter zijn fout. Hij meldt in de rust zijn nalatigheid bij het bestuur van HBS en mag van de wedstrijdsecretaris van HBS op een computer het wedstrijdformulier aanpassen. Saillant detail is dat HBS pas op dat moment achter de fout komt, en niet bij het invallen van Lukoki zoals wel staat te lezen in het protest aan de KNVB. [F] haast zich daarna richting de kleedkamer van de scheidsrechter. Die stemt ermee in dat de naam van Lukoki wordt toegevoegd. Na afloop tekent hij het aangepaste wedstrijdformulier, met Lukoki dus, voor akkoord.

Zoveel verschillende reglementen

Wat dan volgt tijdens de rechtszaak is juridisch gesteggel over termen uit de verschillende reglementen van de KNVB. Een van de sleutelbegrippen is speelgerechtigdheid: wat maakt dat een speler wel of niet mag spelen? In de reglementen van de KNVB staat een hele opsomming. Die is volgens de rechter ‘limitatief’, met andere woorden: dat is het, je mag er niet zelf dingen bij verzinnen. Daar staat echter niks bij over het wedstrijdformulier. De KNVB verwijst daarom naar de Spelregels Veldvoetbal. Daarin staat:

,,Bij alle wedstrijden moeten de namen van de wisselspelers voor aanvang van de wedstrijd aan de scheidsrechter worden opgegeven. Elke wisselspeler wiens naam op dit tijdstip niet is opgegeven aan de scheidsrechter, mag niet deelnemen aan de wedstrijd.”

Maar dat zijn dus de gewone spelregels. En wie is de baas over de spelregels? Juist, de scheidsrechter. Uit diezelfde Spelregels Veldvoetbal blijkt namelijk:

,,Elke wedstrijd staat onder leiding van een scheidsrechter, die het volledige gezag heeft om de spelregels toe te passen met betrekking tot de wedstrijd waarvoor hij is aangesteld.”

De rechter vindt dan ook dat de aanklager had moeten zien dat de scheidsrechter bij deze wedstrijd tijdens de rust van de wedstrijd de teammanager van Kozakken Boys toestemming heeft gegeven ‘Lukoki aan het wedstrijdformulier toe te voegen’ en dat de scheidsrechter het wedstrijdformulier met speler Lukoki aanduidt als ‘het definitieve wedstrijdformulier’. Het is de scheidsrechter en niet de aanklager (of de reglementencommissie) die de spelregels toepast en daarover bindende beslissingen neemt. Dat heeft de scheidsrechter op een correcte manier gedaan.

Boete van € 8,80

Er zitten natuurlijk nog wel wat meer haken en ogen aan de hele zaak, maar dit is wel het belangrijkste punt: de scheidsrechter heeft toestemming gegeven en hij is, als het om de spelregels gaat, de baas. Het blijft wel zo dat Kozakken Boys het formulier niet goed heeft ingevuld. De rechter wijst hiervoor op de ‘Handleiding tuchtzaken amateurvoetbal – seizoen 2015/’16’ waarin het ‘niet volledig of onjuist invullen wedstrijd-formulier’ als een administratief verzuim wordt aangemerkt. Daarop staat een boete van € 8,80.

Wie het arrest van de kortgedingrechter leest, kan eigenlijk niet anders concluderen dan dat de KNVB in zijn geheel, de aanklager, het bestuur betaald voetbal en de reglementencommissie ervan langs krijgen. Die laatste commissie wordt nog dit verweten: ,,Diens uitleg zal er in de praktijk toe leiden dat het wedstrijdformulier minutieus door elke verliezende partij zal worden nagetrokken op het ontdekken van een niet-speelgerechtigde speler en zal de deur openzetten naar een golf aan tucht- en rechtszaken.”

En dat kan inderdaad niet de bedoeling zijn. Voetbalwedstrijden win je op het veld, het liefst door één doelpunt meer te maken dan je tegenstander, en niet in de rechtszaal.

Foto: Mateusz Giełczyński

Stefan Rijnders is naast VIDB-redacteur ook meester in de rechten. Hij studeerde in Leiden af in de filosofie en encyclopedie van het recht. Bij het maken van deze reconstructie is gebruikgemaakt van de uitspraak van de kortgedingrechter zoals die hier te vinden is.