De documentaire ‘Gevaarlijk Spel’ van het tv-programma Zembla heeft veel losgemaakt. Sinds de uitzending van woensdag vallen de clubs over elkaar heen om via de eigen kanalen statements te maken over de situatie. Die verschillen wat van toon, maar de strekking is altijd hetzelfde: we doen niks (of kunnen niks doen) en wachten af waar de KNVB en de gemeente mee komen.

In de documentaire, die bijna een half miljoen kijkers trok, kwam aan het licht dat het onderzoek van tien jaar geleden, waarin de RIVM concludeerde dat sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat niet deugdelijk is uitgevoerd. Martijn Berger, hoogleraar methodologie en statistiek aan de Universiteit van Maastricht concludeert dat het onderzoek, waar slechts zeven sporters aan meededen, niet representatief is.

Hoogleraar Martin van den Berg, toxicoloog aan de Universiteit Utrecht, stelt vast dat de hoeveelheid PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) in de rubberkorrels tien tot honderdmaal maal boven de Europese norm liggen. Zolang er geen duidelijkheid is, moet er volgens hem niet meer op de velden gespeeld worden. Hij geeft ook aan dat kinderen hierbij een veel kwetsbaardere groep zijn dan volwassenen. Overigens ontkent het RIVM dat de conclusie is gebaseerd op slechts één studie. Wel geeft zij aan dat het onderzoek met zeven sporters (de rapportage van Industox),in 2007 de enige studie was, waarin gekeken is naar de afbraakproducten van PAK’s in het lichaam van sporters na contact met rubbergranulaat.

,,De onzorgvuldigheid waarmee zo’n onderzoek werd uitgevoerd. Ik vind dat echt ongelofelijk…”

Ook Mart Vergouwen, voorzitter van vv Katwijk, heeft de uitzending gezien. ,,Wat ik dacht na afloop? Nou, twee dingen”, zo vangt hij aan. ,,Ten eerste de onzorgvuldigheid waarmee zo’n onderzoek werd uitgevoerd. Ik vind dat echt ongelofelijk en zie er wel een bevestiging in van hoe de overheid momenteel bezig is. En het tweede punt is dat het natuurlijk voor veel vraagtekens en bezorgdheid zorgt, vooral bij ouders.”

Net als veel andere clubs kwam ook Katwijk met een bericht naar buiten. De club wil met de gemeente in gesprek. Vergouwen: ,,Tja, als club kunnen we het natuurlijk niet alleen. Wat dat betreft zitten we inderdaad een beetje in de afwachtmodus. We zullen met de gemeente gaan kijken wat de vervolgstappen zijn en volgen de ontwikkelingen op de voet.”

‘Voor 32 clubs in Nederland zijn de ontwikkelingen inmiddels reden om maatregelen te nemen.’

Een van die ontwikkelingen zou een nieuw onderzoek van de Europese Commissie kunnen zijn, dat begin volgend jaar uitkomt. Vergouwen: ,,Het is in ieder geval zaak dat er nu een goed onderzoek komt waar iedereen achter staat. Dat we niet straks weer verdeeld zijn.” Ook de gemeente bij monde van wethouder Krijn van der Spijk laat weten daar naar uit te kijken. ,,Ook wij wachten de onderzoeksresultaten van de Europese Commissie af.”

Diezelfde Van der Spijk laat weten vertrouwen te hebben in het onderzoek van het RIVM zoals het er tot nu ligt. Vergouwen weet het zo net nog niet: ,,Dat zo’n RIVM zo’n onderzoek niet zelf uitvoert en vervolgens niet wil reageren voor de camera’s, dat vind ik niet zo sterk. Ga er dan staan en leg uit waarom je achter je onderzoek staat.”

Voor 32 clubs in Nederland zijn de ontwikkelingen inmiddels reden om maatregelen te nemen. Daar zijn geen clubs uit de Bollenstreek bij. Het gaat van het niet laten spelen op kunstgrasvelden van de jongste jeugd tot het schrappen van alle wedstrijden op de veelbesproken velden.

Toekomst
Bovenstaande problemen hebben ze bij SV Hillegom niet. Een aantal jaar geleden deed ook daar de kunstgrasmat zijn intrede. ,,We hadden toen de mogelijkheid om voor kurk te kiezen”, vertelt voorzitter Han van den Hof. ,,Uiteindelijk hebben we dat gedaan omdat het duurzamer is. De andere pluspunten waren dat het minder heet wordt met warm weer en dat je ‘gras’ groener blijft. Met die rubberkorrels wordt zo’n veld toch langzaam zwart.”

Ook ouders van kinderen hebben volgens Van den Hof hun zegje gedaan destijds. De zwarte vegen die de rubberkorrels achterlaten zijn soms lastig uit de kleding te krijgen. Genoeg redenen dus om voor kurk te kiezen, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Volgens de Zembla-uitzending is zo’n veld al snel zo’n 15.000 euro duurder. ,,Wij hadden geluk dat onze Belgische leverancier voet aan de grond wilde krijgen in Nederland. Uiteindelijk kregen we het kurkveld voor dezelfde prijs als we andere geïnteresseerde clubs hier wilden rondleiden.”

Een van de clubs die kwam kijken was Van Nispen. ,,Na een bezoek aan ons hebben zij ook voor kurk gekozen”, vertelt Van den Hof. ,,Ik twijfel er dan ook niet over dat kurk de toekomst heeft. Wat verder ook zal blijken over de gezondheidsrisico’s van rubber.”

Bronnen / links:

KNVB: Er kan komend weekeinde gewoon gespeeld worden.
RIVM: Sporten op kunstgrasvelden
RIVM: Antwoorden nav van vragen na uitzending Zembla
Gemeente Katwijk: Zembla over kunstgrasvelden
NOS: Tientallen clubs nemen maatregelen