De competitie is nog pril. Uitgesproken ambities worden nog vol enthousiasme nagejaagd. Een uitstekende competitiestart? ,,Fantastisch, maar laten we niet al teveel op de zaken vooruit lopen.” Vallen de eerste resultaten tegen? ,,Wij zitten nog volop in een leerproces. Van paniek is hier geen sprake.”

Dat laatste kan, omdat het degradatiespook nog volop vakantie viert. Degradatiespook, mooi woord trouwens! Nooit tastbaar, voelbaar des te meer. Iedere trainer, speler en liefhebber is ermee bekend. Pas als Koning Winter zich aankondigt en de ranglijst niet langer liegt, wordt de moeder aller (voetbal)spoken langzaam maar zeker actief. Om zich her en der op een sportpark te vestigen. Het is dan aan trainer en spelers om deze ongenode gast tijdig te verjagen.

Degradaties zijn er overigens in alle soorten en maten. Vaak valt het naderende onheil van mijlenver te voorspellen. In andere gevallen spelen dramatiek en de factor pech een beslissende rol in de slotfase van de competitie. Ook zijn er situaties waarin het in eerste instantie onmogelijk lijkt dat een ploeg gaat degraderen. Het strafste en meest recente voorbeeld daarvan dateert van vier jaar geleden. In het seizoen 2012-2013 wordt landskampioen Katwijk om een seizoen later in 2014 roemloos uit de Topklasse te kukelen.

Onder vuur
Een ander exemplarisch voorbeeld is Rijnsburgse Boys. Als het seizoen 1994-1995 voor de deur staat, telt de selectie van trainer Rob Kiebert tal van spelers van naam en faam. Met onder andere Dick Heemskerk, Martin den Haan, Ed Roos, Jeffrey van Driel, Michel Roest, Peter van Duijn, Hans Schot, Martin de Louw, Steven Faber, Raymond Buijs en Robbert de Ruiter staat er aan de vooravond van het bewuste seizoen bepaald geen misselijke selectie op Middelmors.

Een groep die door velen getipt wordt als outsider voor de titel. Ook trainer Kiebert acht zijn ploeg tot een verrassing in staat. Die komt er ook, maar anders dan hij zich had voorgesteld.

,,Rijnsburgse Boys beschikt over allemaal eigen BV’tjes.”

Gaandeweg het seizoen gaat het op Middelmors van kwaad op erger, al is er tijdens de winterstop nog geen sprake van paniek. De voorsprong op de degradatieplaatsen bedraagt vier en vijf punten. Bovendien hebben ‘de Uien’ nog twee inhaalduels tegoed. Als die in het dan geldende tweepunten-systeem gewonnen worden is zelfs nummer drie op de ranglijst, Noordwijk bijgehaald. Toch is er gemor onder de supporters. De resultaten vallen ronduit tegen. Trainer Kiebert ligt op dat moment al onder vuur.

Vanaf januari gaat het alleen maar verder bergafwaarts. In maart is de nood zo hoog gestegen hoog dat oud-trainer Arie Kurver, die vijf jaar eerder met Rijnsburgse Boys de zaterdagtitel nog voor zich opeiste, aan de staf aan de staf wordt toegevoegd. ‘Over de schouder meekijken, heet dat in het jargon’. Het vurig gewenste resultaat hiervan blijft echter uit.

,,Rijnsburgse Boys beschikt over allemaal eigen BV’tjes”, heet het in de media. Er staat geen eenheid op het veld en juist daarin schuilt de oorzaak van alle problemen.

Ras- en werkpaarden
Welke mysterieuze krachten nemen in een dergelijke situatie seizoen plaats in de benen en hoofden van spelers? Ed Bos, bij Rijnsburgse Boys gepokt en gemazeld in het weet er alles van. Jarenlang was hij op Middelmors (mede)verantwoordelijk voor het technische beleid. Met name het samenstellen van de A-selectie behoorde tot zijn takenpakket.

Die functie heeft hij overgedragen nu hij sinds ruim twee jaar bij de KNVB voorzitter is van ‘de licentiecommissie Tweede en Derde Divisie’. Geen club of sportpark in het topamateurvoetbal is voor hem onbekend terrein.

Bos: ,,Geen club wil in zo’n situatie terechtkomen. Scouten is één ding, weten wat voor vlees je in de kuip krijgt is twee. Een selectie vol raspaardjes werkt niet, net zo min als teveel werkpaarden. Er dient een goede mix te zijn, met voldoende cement in de selectie.”

Robbert de Ruiter als speler van Rijnsburgse Boys

,,Pas als het seizoen is begonnen, kom je te weten of die puzzel ook goed is gelegd. Theoretisch mag het dan wel in elkaar passen, maar de praktijk moet het daarna uitwijzen. Zo hebben blessures en schorsingen invloed. Net als dat voor de resultaten geldt. Als die tegenvallen wordt er een bepaald proces in gang gezet dat vaak lastig is om te keren. Draait het goed dan heb je bij wijze van spreken geen enkele blessure in een groep, zo niet wordt elk pijntje gevoeld.”

,,En als spelers niet voor en met elkaar willen werken ben je vrij machteloos. Buiten het veld hoef je niet altijd elkaars vrienden te zijn, daar binnen moet je kunnen samenwerken. De waarheid moet gezegd kunnen worden en daarbij is onderlinge acceptatie van essentieel belang. Dat was in dat seizoen eigenlijk het grote probleem.”

Illustratief
Kiebert krijgt aan de vooravond van het degradatieduel tegen Volendam de boodschap dat er op zijn aanwezigheid niet langer prijs wordt gesteld. Kiebert, die op 7 mei 2005 op 47-jarige leeftijd bij een noodlottig verkeersongeval om het leven gekomen, is ook niet het probleem laat Rijnsburgse Boys-captain Dick Heemskerk direct na het ontslag weten. ,,Het is de spelersgroep zelf. Het wordt hoog tijd dat we het met elkaar oppakken,”

Op dat moment is het echter al te laat. Op 22 april april 1995 wint Volendam met 2-4 op Middelmors. Kurver heeft er op dat moment alweer spijt van dat hij de klus aanvaard heeft. Zo laat hij na afloop weten. De twee domme gele kaarten wegens praten waartegen Raymond Buijs die dag oploopt, zijn illustratief voor het hele geel-zwarte seizoen.

‘Het is duidelijk dat Rijnsburgse Boys het slachtoffer moet worden van een rampenscenario.’

Nog is alles niet verloren. Uiteindelijk komt het op de laatste wedstrijddag aan. Bij winst volgt er minimaal een play-off wedstrijd. Maar ook op sportpark De Vaan verloopt het op 13 mei voor Rijnsburgse Boys zoals zo vaak dat seizoen. Het komt er niet van tegen een zorgeloos spelend Zwart Wit’28.

Kampioen Katwijk deelt in en tegen Marken de punten waardoor de voormalige eilandbewoners veilig zijn. Rijnsburgse Boys en Volendam die beide met achttien punten aan de laatste competitiewedstrijd beginnen, vechten die middag daardoor om rechtstreekse degradatie. Nadat Folkert Wesselius de paal raakt namens de Uien, krijgt het voor rust de 1-0 te verwerken. In Volendam scoren de thuisploeg en Spijkenisse niet. De boys zijn met nog drie kwartier voor de boeg virtueel gedegradeerd.

Slachtoffer
Na de rust, mobiele telefoons hebben hun intrede nog amper gedaan, gaat het niet veel beter voor de Kurver-brigade. Wel wordt duidelijk dat de 2-0 in Volendam inmiddels op het scorebord staat. De Rijnsburgse gelijkmaker, van de voet van Martin den Haan biedt met nog een kwartier te gaan een sprankje hoop.

Het alles of niets offensief dat hierna wordt ontketend levert opnieuw een inzet van Wesselius op die op de paal strandt. Dezelfde speler schiet hierna in kansrijke positie net naast. ‘Het is duidelijk dat Rijnsburgse Boys het slachtoffer moet worden van een rampenscenario. Er wordt niet meer gescoord.’

‘Een huilend Rijnsburg-bestuurslid kan voor de microfoon zijn reactie op de gebeurtenissen niet eens geven.’

‘En als arbiter Bruynooge voor de laatste maal heeft gefloten valt een aantal spelers huilend op de grond. Op de tribune komt een aantal geschorste spelers minutenlang niet van hun plaats. De doodse stilte die op dat moment op De Vaan heerst voelt onwerkelijk aan”, valt in het verslag van dit duel te lezen.

Iedereen in het geel-zwarte kamp beseft dat de degradatie geen gevolg is van het resultaat in het de laatste competitieduel. Maar toch, de verslagenheid, teleurstelling en het verdriet zijn desondanks groot. Een huilend Rijnsburg-bestuurslid kan voor de microfoon zijn reactie op de gebeurtenissen niet eens geven. Gelukkig is Bos bereid om op dat moment de honneurs alsnog waar te nemen.

Waar buurman Katwijk dat seizoen de derde titel op rij binnenhaalt daalt Rijnsburgse Boys af naar de Tweede klasse. Om een seizoen later onder John Eelman het verloren terrein te herwinnen. Wat volgt is intussen geschiedenis.

Kopfoto ‘degradatie FC Rijnvogels’: Orange Pictures
Foto in tekst: Archief LD

Lees ook: ‘Goeman: ,,Mentaal waren het best zware weken'”